مطالبه وجه ممکن است بر اساس موارد مختلفی از جمله مطالبه وجه چک، مطالبه وجه سفته، مطالبه وجه رسید یا مطالبه وجه فاکتور باشد. ما در این مطلب به مشاوره حقوقی مطالبه وجه چک و سفته خواهیم پرداخت. در رابطه با مشاوره حقوقی مطالبه وجه در ابتدا به ویژگی های مطالبه وجه سفته می پردازیم سپس تفاوت های میان سفته و چک را بررسی می کنیم. برای مطالبه وجه براساس سفته طلبکار با واخواست سفته و یا بدون آن اقدام به مطالبه وجه سفته و طلب خود می نماید. در مورد مطالبه وجه چک نیز طلبکار به دلیل چک برگشتی که از بدهکار دارد، درخواست مطالبه وجه چک و طلب خود را دارد.
واخواست سفته
برای دریافت مشاوره حقوقی مطالبه وجه سفته باید ابتدا بدانیم واخواست سفته چگونه صورت می گیرد؟ در مورد چک، گواهی عدم پرداخت وجه که صادر شده از بانک باشد به عنوان واخواست تلقی می گردد، اما در مورد سفته این طور نیست و حتما می بایست دو و نیم درصد از مبلغ درج شده در سفته به عنوان هزینه واخواست به اداره مربوطه واریز شود تا تمبر دولتی در این مورد باطل گردد، سپس مطالبه وجه سفته برای صادر کننده فرستاده می شود. در تهران به جهت واخواست سفته می توانید به مجتمع قضایی ولیعصر و بخش مربوطه مراجعه نمایید. در آن جا ابطال تمبر دولتی انجام شده، واخواست سفته صورت می گیرد و مراتب آن به صادر کننده اعلام می گردد. اساسی ترین ویژگی اسناد تجاری، وصف تجریدی بودن آن است به این صورت که به محض صادر کردن سفته دین بر عهده صادر کننده می باشد و در هنگام مراجعه دارنده سفته در تاریخ تعیین شده سفته، به معنای مدیونیت صادر کننده بوده و او متعهد به پرداخت وجه است.
درباره نقل و انتقال سفته
قابلیت انتقال سفته تنها با امضا در پشت برگه و حتی گاهی اوقات بدون ظهر نویسی یکی از ویژگی های بارز سفته می باشد. شخص دارنده سفته به گونه ای به عنوان طلبکار از صادرکننده سفته محسوب می شود. از دیگر ویژگی های سفته نیز می توان قابلیت تامین خواسته قبل از صدور حکم محکومیت را نام برد.
تامین خواسته در سفته
یکی از ویژگی ها در زمینه مطالبه وجه سفته این است که دارنده سفته می تواند قبل از صدور حکم محکومیت، اقدام به دریافت حق و توقیف اموال صادر کننده سفته نماید. اما تنها مشکل در زمینه مطالبه وجه سفته این است که تامین خواسته بدون واخواست امکان پذیر نبوده و از طرف دیگر واخواست سفته هم زمانبر می باشد و همچنین هزینه ای معادل دو و نیم درصد از مبلغ سفته را در بر دارد.
مسئولیت تضامنی در پرداخت وجه سفته
یکی از مهم ترین ویژگی های اسناد تجاری این است که مسئولیت پرداخت وجه سفته می تواند بر عهده اشخاص متعدد باشد. مطابق قانون تجارت در صورتی که فرد دیگری ظهر سفته را امضا نماید، در زمان تعیین شده قانونی ۱۰ روزه واخواست سفته نسبت به شخص امضا کننده سفته نیز صورت بگیرد برای او مسئولیت تضامنی در نظر گرفته می شود. مسئولیت تضامنی در نوع دیگری نیز وجود دارد که با امضای فرد در پشت برگه سفته به عنوان ضمانت می باشد. در این مورد نیز دادگاه پرداخت وجه سفته را به صورت تضامنی بر عهده دو طرف می گذارد، یعنی شخص صادر کننده سفته و همچنین شخص امضا کننده پشت سفته که به عنوان ضامن شناخته می شود.
تفاوت های سفته و چک
در مشاوره حقوقی مطالبه وجه به ۴ مورد از مهم ترین تفاوت های مطالبه وجه سفته با چک اشاره می کنیم که تمام موارد نشان می دهند اخذ چک برای طلبکار به مراتب بهتر از سفته می باشد و مطالبه وجه چک از تضمین بیشتری برخوردار می باشد.
• همانطور که قبل تر گفتیم واخواست سفته نیاز به ابطال تمبر معادل دو و نیم درصد مبلغ می باشد که در مورد چک اینطور نیست، برای واخواست چک تنها با مراجعه به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت انجام می شود. اما نکته قابل توجه در مورد واخواست این است که دارنده سفته یا چک قبل از صدور حکم محکومیت می تواند نسبت به توقیف اموال صادر کننده سفته یا چک اقدام نماید.
• در مورد مطالبه وجه چک در مواقعی که دارای اوصاف کیفری باشد، دارنده چک می تواند وجه مورد نظر را در دادگاه حقوقی مطالبه نموده و حتی می تواند طرح شکایت کیفری نسبت به صدور چک بلامحل صورت دهد. به این نکته توجه نمایید که این امر می تواند وصول مطالبات و احقاق حق را ضمانت کند. اما در مورد سفته وصف کیفری وجود ندارد و دارنده سفته تنها می تواند مطالبه وجه نماید.
• مهم ترین ویژگی در مورد چک این است که امکان وصول از طریق دوایر اجرای ثبت را دارد و در این صورت دارنده چک می تواند از طریق مراجعه به دوایر اجرای ثبت، اقدام به توقیف اموال یا ممنوع الخروجی صادر کننده چک نماید. در واقع این ویژگی تنها برای اسناد لازم الاجرا صدق می کند و از آنجایی که سفته جز اسناد تجاری تلقی می شود امکان اقدام از دوایر اجرای ثبت وجود ندارد.
• درضمن خسارت تاخیر تادیه چک از تاریخ سررسید چک محاسبه می گردد اما محاسبه خسارت تاخیر تادیه سفته از تاریخ واخواست محاسبه خواهد شد. بنابراین واضح است که در این مورد نیز چک مقبولیت بیشتری نسبت به سفته دارد زیرا اگر دارنده سفته اقدام به واخواست آن ننماید می تواند تنها از تاریخ دادخواست مطالبه خسارت تاخیر کند، اما دارنده چک از تاریخ سررسید می تواند خسارت تاخیر تادیه را مطالبه کند.
