در فرانسه اولین سندی که به موضوع وکالت پرداخته پیمان نامه سال ۸۰۲ Charlemagne است.
در فرانسه آن روز le Hardi Philippe III به موجب دستور مورخ ۲۳ اکتبر ۱۲۷۴ برای وکلای عضو پارلمان ,شخصیت مجزائی قائل گردید که از ان جمله می توان به ( حق داشتن عنوان سرورMaître ( – کسی که بر دیگری اقتدارو تسلطی دارد- اشاره کرد.
مطابق اصول و قواعد حرفه وکالت آن روز وکیل می بایستی سوگند یاد نموده ، از حقی مسلم و موجه دفاع کرده و حق الوکاله ای معقول دریافت دارد.
باید یادآور شد که بخشی از وکلای قرون وسطی روحانیونی بودند که با لباس سیاه رنگ در دادگاه ها حاضر می شدند که در واقع لباسی که وکلای فرانسوی امروز در دادگاه ها استفاده می کنند یادگار همان دورانست.
تجربه داشتن کانون وکلا ( معروف بهOrdo) به زمان استقرار پارلمان پاریس در سال ۱۳۰۲ میلادی و ایجاد تابلوی وکالت( تابلویی که شامل لیست وکلائی که حق دفاع از موکلین در دادگاه ها را دارند) در سال ۱۳۲۷ میلادی توسط Philippe de Valois بر می گردد و نیز اولین اصول و مقررات اخلاقی حرفه وکالت از آن زمان به یادگار مانده است.
در سال ۱۳۴۴ میلادی ، پارلمان پاریس در رای خویش تشکیل سازمان منظم و حرفه ای وکالت ، حرفه ای که بصورت غیر تشکیلاتی با ۵۱ عضو از سال ۱۳۰۴ میلادی شروع به کار کرده بود را ضروری دانسته و رسما آن را اعلام کرد.
در سال1539 میلادی نقش وکیل در دعاوی به موجب دستورVillers-Cotterêts که موجب محرومیت متهم از حق داشتن وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی و دادگاه های علنی می شد محدود گردید.
انقلاب کبیر فرانسه ، نقش و تاثیر حرفه وکالت و وکلای دادگستری را مورد شناسائی قرار داد و حق اجازه دفاع در طول سیر دادرسی از جمله مرحله تحقیقات و نیز دفاع در دادگاه را که مورد انکار واقع شده بود رامجددا مورد شناسائی قرار داد.
در فرانسه امروز وکیل دادگستری از همکاران سیستم قضائی می باشد. بدنبال پروژه ائتلاف مشاغل ، اجرائی سالهای ۱۹۷۱ و ۱۹۹۰ وکلای دادگستری امروزه علاوه بر اختیارات سابق دارنده اختیارات مشاوران حقوقی قدیم در دادگاههای شهرستانAvoué – مامور منحصر به فردی- مونوپل- که حق معرفی اصحاب دعوی نزد دادگاه شهرستان و دادگاه تجدیدنظر را تا قبل از سال ۱۹۷۱ می داشت- و مشاوران حقوقی می باشند.
در حال حاضر وکلای فرانسوی امورات حرفه ای شان را با استقلال تمام انجام می دهند و تحت هیچ سلسله مراتبی قرار نگرفته مگر وکلای حقوق بگیری که تحت نظر سازمان کارقرار می گیرند.
بخش دوم -شرائط ورود به حرفه وکالت در فرانسه در قوانین وفرامین ذیل آمده است:
۲) فرمان شماره ۱۱۹۷- ۹۱ مورخ ۲۷ نوامبر ۱۹۹۱ اصلاح شده بوسیله فرامین شمارگان ۱۳۸۶- ۲۰۰۴ مورخ ۲۱ دسامبر ۲۰۰۴ و ۶۲۶ – ۲۰۰۵ مورخ ۳۰ مه ۲۰۰۵
ماده ۱۱ قانون سال ۱۹۷۱ و مواد ۵۱ به بعد فرمان سال ۱۹۹۱ شرائط ورود به حرفه وکالت را به ترتیب ذیل مقرر داشته است:
۱) تابعیت
– داشتن تابعیت فرانسوی و یا
– دارای تابعیت کشورهای عضو اتحادیه اروپا یا کشورهای عضو پول واحد اروپایی (یورو) یا
– دارای تابعیت کشور ثالثی که به موجب توافق نامه دو جانبه میان ان کشور و فرانسه به وکلای فرانسوی همان حقوق و اختیاراتی را اعطاء میکند که وکیل خارجی در فرانسه از انها منتفع می گردد.
– اشخاصی که به موجب نظر سازمان حمایت از پناهندگان و اشخاص بدون تابعیت فرانسه ، پناهنده یا بدون تابعیت شناخته شده اند.
۲) سطح صلاحیت علمی
داوطلبان امتحان وکالت باید دارای یکی از دو مدرک ذیل باشند:
– دیپلم مستر یک حقوق ( معادل لیسانس حقوق در ایران ) یا یک مدرک معادل دیگر
شخص داوطلب با داشتن یکی از مدارک فوق می تواند خود را جهت امتحان ورودی وکالت به مراکز منطقه ای حرفه وکالت که معمولا در شهر محل دادگاه تجدید نظر می باشد معرفی نماید ، قابل ذکر اینکه دارندگان مدرک دکتری حقوق به موجب ماده ۱-۱۲ قانون ۳۱ دسامبر ۱۹۷۱ و بعضی اشخاص که حسب نظر وابسته وزیر دادگستری ، شخص وزیر دادگستری و وزیر امور دانشگاه ها جهت وکالت دادگستری واجد شرائط شناخته می شوند به موجب ماده ۱۱ قانون ۳۱ دسامبر ۱۹۷۱ از دادن امتحان ورودی وکالت معاف می باشند.
– گواهی شایستگی حرفه وکالت( CAPA )
اخذ گواهینامه مزبور منوط به قبولی در ازمون خروجی مراکز منطقه ای حرفه وکالت است باید یادآورشویم که بعضی اشخاص محدود نظیر سردفتران اسناد رسمی ، دادورزان یا همان مامورین اجرای احکام دادگاهها و مدیران قضایی ( نه مدیران دفاتر دادگاهها ) حسب شغل شان از امتحان مزبور به موجب مواد ۹۷، ۹۸ و ۹۹ فرمان ۲۷ نوامبر 1991 معاف می باشند.
۳)اصول اخلاقی
اشخاصی که مشمول یکی از مواردی که در ذیل ذکر می شوند باشند فاقد شرائط احراز حرفه وکالت محسوب می گردند:
–داشتن محکومیت کیفری به سبب مباشرت در انجام اعمالی که مخالف اصول شرافت ، درستی و اخلاق حسنه باشند ؛
–داشتن محکومیت با همان ماهیت مندرج در بند قبل که شخص متقاضی ، محکوم به مجازات اداری یا انتظامی مستلزم خلع ، عزل ، حذف نام از لیست کاری ، فسخ قرارداد کار و یا بازنشستگی پیش از موعد گردد و
–محکوم به اعسار یا مجازات مقرر درگفتار ششم قانون ۸۹- ۸۵ مورخ ۲۵ ژانویه ۱۹۸۵ در خصوص اصلاح و تصفیه حساب قضایی قراردادهای پیمانکاری نیز نباشند.
در نهایت اینکه ، چنانچه متقاضی حرفه وکالت موفق به احرازشرایط مقرر فوق گردد می تواند از کانون وکلای مربوطه تقاضای شرکت در مراسم تحلیف که در دادگاه تجدیدنظر انجام می گیرد را بنماید.
متن سوگند نامه حرفه وکالت درفرانسه بدین صورت است که:
من به عنوان وکیل قسم یاد می کنم که وظایفم را با شرافت، وجدان ،
استقلال ، درستی و انسانیت انجام دهم.
۴) مغایرت های حرفه ای
مغایرت های شغلی حرفه وکالت با سایر مشاغل در مواد ۱۱۱ تا ۱۲۳ فرمان ۲۷ نوامبر ۱۹۹۱ آمده است و در حالت کلی حرفه وکالت با دیگرمشاغل موجود در یک جامعه تفاوتی فاحش دارد بویژه با فعالیتهایی که با ماهیت تجاری درامیخته اند اعم از اینکه شخص خود، مستقیما ان مشاغل را انجام دهد یا اینکه توسط دیگران انجام شود.
از طرف دیگرحرفه وکالت از این نظر که در فرانسه ، وکلاء معمولا در یک کابینه وکالت ولی بصورت مستقل ازیکدیگر به حرفه وکالت اشتغال دارند با مشاغل شراکتی که با حالت جمعی انجام می گردند مانند عضویت در هیئت مدیره شرکت با مسؤلیت محدود ، رییس شورای اداری شرکت ، عضو هیئت مدیره یا مدیر عامل یک شرکت تجاری بی نام ، مدیر یک شرکت مدنی مشروط براینکه درجهت اداره منافع خانوادگی یا حرفه ای باشد ونه تجاری که در این صورت کانون وکلائی که نام وکیل در ان ثبت گردیده می تواند تمامی لازم را مطالبه کند متمایز می گردد و اجتماع وکلاء در یک کابینه وکالت سبب اشتراک انها در عوائد حرفه ای نمی گردد.
منابع:
Accueil » Ordre des Avocats du Barreau de Marseille
سایت شورای ملی کانونهای وکلای فرانسه
Avocats de France | CNB | Conseil National des Barreaux | Toute l …
Legifrance – Le service public de l’accès au droit
۴) wikipédia françaisقانون شماره ۱۱۳۰- ۷۱ مورخ ۳۱ دسامبر ۱۹۷۱ اصلاح شده توسط قوانین شمارگان ۱۲۵۹- ۹۰ ۳۱ دسامبر ۱۹۹۰ و ۱۴۲۰- ۹۳ مورخ ۳۱ دسامبر ۱۹۹۳ سایت کانون وکلای دادگستری مارسی فرانسه
